Ngày 7/3/2024 tại Trung tâm Kiến trúc Canada (CCA), Montreal, Canada, Ban tổ chức W AWARDS 2024 đã công bố kết quả chung cuộc. Theo đó, KTS Nguyễn Hà – nhà sáng lập ARB Architects đã được vinh danh là người chiến thắng tại Giải thưởng kiến trúc sư trẻ tuổi nhất thế giới (Giải thưởng Moira Gemmill) năm 2024. Cùng với đó, Jennifer Frewen – văn phòng Takero Shimazaki Architects tại Vương quốc Anh đã chiến thắng tại Giải thưởng KTS hành nghề xuất sắc nhất (Giải thưởng MJ Long). Tạp chí Kiến trúc trân trọng giới thiệu thông tin đến quý bạn đọc.

Giải thưởng Moira Gemmill vinh danh các kiến trúc sư trẻ trên thế giới dưới 45 tuổi vì những hoạt động hành nghề xuất sắc của họ ở hiện tại và cả những triển vọng sự nghiệp kiến trúc tươi sáng thông qua tầm nhìn về tương lai. Moira Gemmill là một phần của Giải thưởng W năm 2024, được hỗ trợ bởi The Architectural Review và Architects’ Journal thuộc Vương Quốc Anh.

Sau thời gian làm việc tại Thuỵ Sĩ, KTS Nguyễn Hà thành lập ARB Architects vào năm 2009 và từng bước khẳng định sự nghiệp vững chắc ở Việt Nam. KTS Nguyễn Hà được nhiều người biết đến khi thiết kế Bảo tàng đạo Mẫu cho nghệ sĩ Xuân Hinh, công trình xây bằng gạch với những bức tường trong vườn vải thể hiện sự hài hòa, gắn kết với thiên nhiên.

KTS Nguyễn Hà (thứ 2 từ phải sang) cùng 3 ứng viên tiềm năng của giải thưởng Moira Gemmill 2024

Trong số 4 đề cử của Giải thưởng kiến trúc sư trẻ tuổi nhất thế giới (Giải thưởng Moira Gemmill) năm 2024, KTS Nguyễn Hà đã xuất sắc được vinh danh là người chiến thắng, cùng với Noelia Monteiro (Brazil) được Hội đồng Giám khảo đánh giá cao. Hai đề cử còn lại là Kim Courrèges (Pháp) đến từ Plan Común và Joana Dabaj (Lebanon) – đồng sáng lập của Catalytic Action.

Theo Hội đồng Giám khảo, KTS Nguyễn Hà đã chứng minh những điều “phi thường” khi vượt ra khỏi ranh giới của một dự án thông qua sự nỗ lực, kiên trì và bền bỉ để bảo tồn những phong tục tập quán quan trọng.

Những người đoạt Giải Moira Gemmill trước đây bao gồm: Viviana Pozzoli, người đồng sáng lập Equipo de Arquitectura, người chiến thắng và Loreta Castro Reguera, đồng sáng lập Taller Capital, được đánh giá cao (2023); Swati Janu, người sáng lập Social Design Collaborative (2022); Ariadna Artigas, Anna Clemente, Eulàlia Daví, Cristina Gamboa, Laura Lluch và Núria Vila, thành viên của Lacol (2021); Francesca Torzo, người chiến thắng và Mariam Kamara, được đánh giá cao (2020); Xu Tiantian, người sáng lập DnA (2019); Gloria Cabral, đối tác tại Gabinete de Arquitectura (2018); Rozana Montiel (2017); Gabriela Etchegaray, đồng sáng lập Ambrosi Etchegaray (2016); Người sáng lập vPPR Tatiana von Preussen, Catherine Pease và Jessica Reynolds (2015); học viên duy nhất Julia King (2014); Kiến trúc sư người Tây Ban Nha Olga Felip (2013); và Hannah Lawson của John McAslan + Partners (2012).



Bảo tàng Đạo mẫu – Hình ảnh: Triệu Chiến

Bảo tàng đạo Mẫu do KTS Nguyễn Hà cùng văn phòng ARB Architects thiết kế, nằm trong khuôn viên hơn 5000m2 bao quanh là vườn vải lâu đời có một cái ao ở cuối khu đất. Các KTS đã thiết kếphát triển dạng tuyến của quy hoạch bằng cách xây dựng cẩn thận một hành trình đưa du khách rời khỏi thế giới trần tục để bước vào một không gian thiêng liêng. KTS Nguyễn Hà cùng cộng sự đã bị ấn tượng bởi sự mộc mạc, yên bình của khu vườn vải cổ nên đã bắt đầu ý tưởng từ thực vật và ưu tiên việc phát triển ý tưởng hơn là sự thẩm mỹ hoàn thiện: “Những cảm giác và sự khai thác địa điểm quan trọng hơn hình thức kiến trúc hay vật liệu”.

Công trình đã sử dụng 5 triệu viên ngói cổ và hàng triệu viên gạch thất cổ mua của 500 nhà dân trên toàn quốc. Theo các KTS, gạch không chỉ là vật liệu quen thuộc, mà còn giúp lưu giữ  lại được dấu vết của những lò gạch cũ bị bỏ quên. Đây cũng là ngôn ngữ truyền tải chân thật nhất khi xây dựng một công trình mang đậm yếu tố tâm linh tại Việt Nam. Ngoài ra, công trình đã giữ lại tất cả những thứ đang “hiện hữu trên mặt đất”, gồm toàn bộ cây đang bám rễ trong vườn, ngôi nhà cũ, hàng rào, trụ cột cổng. Còn những thứ “không chạm xuống đất” như cánh cổng được thay thế, các cây bonsai trồng trong chậu được bán cho những người chơi cây cảnh.

KTS Hà chia sẻ: “Chúng ta đang trải qua một sự rạn nứt giữa lối sống truyền thống và hiện đại” – Thế hệ trẻ hiện nay có thể dễ dàng bày tỏ sự mâu thuẫn hoặc thậm chí sợ hãi đối với các tôn giáo dân gian địa phương nhưng họ cũng tò mò về quá khứ, lịch sử quê hương mình.

An Du – TCKT.VN (Biên dịch, tổng hợp từ tạp chí The Architectural Review)

(c) Tạp chí Kiến trúc